Linh Vật “Ngựa” Báo Bình An – Cát Tường

Linh Vật “Ngựa” Báo Bình An – Cát Tường

Ngựa là một trong những động vật được con người thuần hóa sớm nhất nhưng nó không giống với Trâu, Dê, Lợn, Gà, Chó vv…. chỉ đáp ứng nhu cầu về sinh hoạt và sản xuất của con người. Trong xã hội nông nghiệp ngựa cũng được dùng để làm việc dùng để kéo xe nhưng tác dụng lớn nhất của ngựa là làm ngựa chiến hoặc để cưỡi hoặc để kéo xe trợ giúp con người trong chiến đấu.

Trong thời kỳ binh khí còn thô sơ ngoài người và binh đao ra có vẻ ngựa là thứ vũ khí quyết định đến thắng bại trong cuộc chiến. Cũng không có gì lạ khi các vị hoàng đế, tướng quân luôn quý trọng ngựa coi ngựa như sinh mạng của mình.

Hiện nay vẫn có thể thấy những ghi chép và hiện vật cổ liên quan tới sự yêu quý ngựa của các vua chúa và tướng lĩnh thời xưa. Nổi bật nhất là “Thiên Mã” (Ngựa Trời) từ đó người ta đã sáng tạo ra hình tượng “Mã Đạp Phi Yến” tức Ngựa Dẫn Lên Chim Én.

Đồng thời người ta còn liên hệ Tuấn Mã với Rồng. Trong truyền thuyết có con Rồng lưng cõng Hà Đồ gọi là Mã Long hay Long Mã vì trông nó giống ngựa, Phục Hy cũng dựa vào Hà Đồ hay còn gọi là Mã Đồ mới vạch thành Bát Quái. Nhưng những truyền thuyết hư cấu này còn hơi xa xôi đối với quần chúng nhân dân.

Người dân bình thường gọi Ngựa là Long Câu – Ngựa Rồng đồng thời cũng ví những đứa trẻ thông minh lanh lợi với Long Câu từ đó tìm thấy được ngụ ý cát tường thực tế hơn. Mọi người yêu quý Ngựa coi Ngựa là vật cát tường đương nhiên sẽ thường xuyên sử dụng hình tượng ngựa.

Trong điêu khắc ngựa có các tác phẩm Chiêu Lăng Lục Tuấn, Mã Đạp Phi Yến và các binh mã dũng trong mộ Tần Thủy Hoàng đều là những đại diện tiêu biểu. Điều thú vị là thời trước còn dùng vàng, đồng để đúc thành hình móng ngựa, cũng mang ngụ ý may mắn.

Trong “Hán Thư – Vũ Đế Kỷ” có viết Năm Thái Thủy thứ 2 Hãn Vũ Đế hạ chiếu dùng vàng để đúc thành hình móng kỳ lân và móng ngựa. Nhan Sư Cổ nói : “Vũ Đế muốn thể hiện điều tốt lành, nên cho đúc thành hình móng kỳ lân và móng ngựa”.

Ngựa thường được thể hiện nhiều thất thông qua hội họa từ cổ chí kim, thời đại nào cũng không thiếu người vẽ ngựa tài giỏi, như Hàn Cát thời Đường, Lý Công Lân thời Tống, Từ Bi Hông thời nay. Trong đó phần lớn đều vẽ Tám Con Tuấn Mã ( tương truyền là tám con ngựa của Chu Mục Vương). Những hình vẽ Tuấn Mã này đều thể hiện sức sống mãnh liệt và tinh thần Tiến về Phía Trước. Cũng có những câu nói cát tường như ” Mã Đáo Thành Công” (Mau Chóng Thành Công). Hình vẽ cát tường truyền thống cũng thường lấy ngựa làm đối tượng như Mã Thượng Phong Hầu, Mã Báo Bình An…..

Nguyễn Viết Thắng – Anlux.vn – ST