Cây Phong Thủy: “Hoa Lan” Biểu Tượng Tao Nhã Cao Quý May Mắn Cát Tường

Cây Phong Thủy: “Hoa Lan” Biểu Tượng Tao Nhã Cao Quý May Mắn Cát Tường

Lan là tên gọi chung của các loài thực vật thuộc họ Lan, trên thực tế phân ra thành hoa, cỏ, gỗ, gồm hoa lan, lan thảo, mộc lan. Lan thảo và Mộc lan lại có rất nhiều loại, Trong “Kinh Chương Lan Phả” của Triệu Thời Canh người đời Tống đã liệt kê ra hai mươi hai loại, Vương Quý Học trong cuốn “Lan Phả” liệt kê ra năm mươi loại. Nhưng trong quan niệm của những người dân bình thường sự khác biệt này không hề quan trọng người ta đều coi Lan là biểu tượng may mắn.

Lan là một trong những loài hoa truyền thống nổi tiếng của Trung Quốc đã có lịch sử trồng hơn hai nghìn năm. “Kinh Dịch” nói “Đồng Tâm Chi Ngôn, Kỳ Xú Như Lan” (lời nói đồng tâm, thơm tho như hoa lan). Trong “Sở Từ” còn thường xuyên dùng hoa lan để ví với phẩm chất cao thượng của người quân tử. Vì hoa và lá Lan rất đẹp, đóa hoa thanh nhã thơm tho, mang vẻ đẹp mộc mạc tinh khiết, từ xưa đã được nhân dân yêu quý.

Lan được mọi người yêu thích trước hết là ở hương thơm của nó. Lan được gọi là vương giả hương ( Hương thơm vương giả). “Hương Tổ” ( Tổ tiên của hương thơm). Theo ghi chép trong Khổng Tử gia giữ, Khổng Tử từ nước Vệ trở về nước Lỗ, trông thấy hoa lan mơn mởn trong một thung lũng, liền nói:”Lan là vương giả” nên người đời sau gọi lan là “Vương Giả Hương”. Trong “Quần Phương Phổ” có viết: “Giang Nam lấy Lan làm Hương Tổ, lại nói rằng không có loài hoa nào có thể sánh với Lan, nên gọi là ” Đệ Nhất Hương”. Vì vậy, người xưa thường dùng lan để đại diện cho hương thơm, từ đó gán cho lan vẻ đẹp hoa mỹ và rực rỡ. Những từ ngữ có thêm chữ “Lan” xuất hiện rất nhiều như:

Lan Thất: là căn phòng hương thơm tao nhã

Lan Thời: thời gian đẹp đẽ, chỉ ngày xuân

Lan Tấn: cách gọi đói với thư từ gửi cho người khác

Lan Chương: lời văn hoa mỹ dùng để ca ngợi thơ văn hoặc thư từ của người khác

Lan Tảo: ví với ngôn từ đẹp đẽ, tinh tế.

Không chỉ vậy một số người ví phẩm chất của Lan với con người, liên hệ với quy phạm luân thường đạo lý và phẩm cách của con người, từ đó đã gán cho hoa lan màu sắc của văn hóa luân lý, dùng để chỉ nhân phẩm và quan hệ luân thường đạo lý trong xã hội. Những từ có thêm từ “Lan” như

Lan Thạch: hương thơm bền lâu, ví với tư chất tốt đẹp của con người

Lan Chi: ví với phẩm cách và đạo đức cao thượng

Lan Tâm Huệ Tính: ví với phẩm cách thanh cao trong trắng của người con gái.

Lan Giao: chỉ bạn tri kỷ

Ngoài ra còn có “Lan Triệu”, “Lan Mông” theo ghi chép trong Tả Truyện, Trịnh Văn Công có một tỳ thiếp tên Yến Cô, mơ thấy có vị thần đem cho Hoa Lan sau này sinh ra Mục Công lấy tên là Lan đây chính là nguồn gốc của “Lan Mộng”. Vì vậy, người đời sau đã phát triển thành “Lan Triệu” chỉ điểm báo may mắn sắp mang thai và sinh con trai.

Nhờ có hương thơm mà lan được dùng để chỉ tư chất cao thượng, người ta còn mong muốn con cháu sinh ra có tố chất giống như lan, nên lan cũng giống như quế cùng được dùng để chỉ con cháu. Tể tướng Tạ An thời Đông Tấn gọi con cháu là chi lan, năm người con trai của Đậu Vũ Quân người thời Ngũ Đại được gọi là “Ngũ Quế” từ đó người đời sau liền gọi con cháu là Lan Quế.

Trong Hồng Lâu Mộng, con của Lý Hoàn tên là Lan, Con của Bảo Ngọc tên là Quế sau này đều đỗ đạt hiển danh, Lan Quế cùng tỏa hương thơm, gia đạo phục hưng. Kết hợp với sự suy vinh của phủ họ Giả là một điều đáng phải suy ngẫm, điều thú vị này có liên quan tới quan niệm cát tường và hệ thống tượng trưng của dân tộc.

Lan không những sở hữu hương thơm thanh khiết còn có thể đuổi côn trùng tránh điều không may. Thời Tiên Tần nước Trịnh có tập tục cầm lan để tránh tà. Thời Hán người ta hòa lẫn hoa lan và phấn thơm bôi lên quần áo, sách vở để đuổi con trùng. Thời Đường người Giang Nam trồng nhiều lan mùa hè hái về gội đầu sẽ không có gàu.

Có rất nhiều tranh cát tường với chủ đề là hoa lan được ứng dụng rộng rãi như “Lan Hoa Đỏ”, “Ngũ Thụy Đồ”, “Quân Tử Chi Giao”, “Lan Quế Tề Phương” những sản phẩm thủ công mỹ nghệ ngày nay sử dụng hình hoa lan cũng rất nhiều, như hình vẽ trên phong bì, tranh hoa lan, tem hoa lan, là thứ quý giá đối với những người thích sưu tập tem trong và ngoài nước.

Nguyễn Viết Thắng – Anlux.vn – St